Συνέντευξη µε τον Θωµά Μπιζά (µέλος του τµήµατος αυτοδιοίκησης του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και µέλος της ΕΕ της ΠΟΕ-ΟΤΑ)
Εργαζόµενος
στη διαχείριση απορριµµάτων και ενεργός συνδικαλιστής στην
αυτοδιοίκηση. Μπορείς συνοπτικά να µας κάνεις ένα ιστορικό της
«κακοδαιµονίας» στη διαχείριση απορριµµάτων; Τι έφταιξε όλα αυτά τα
χρόνια για τα σηµερινά αδιέξοδα;
Κακοδαιµονία
στη διαχείριση των απορριµµάτων; Υπάρχει ένα ολόκληρο κύκλωµα
επιχειρηµατιών, δηµάρχων, τεχνοκρατών, νοµικών, αθλητικών παραγόντων,
µεσαζόντων κ.λπ. που όταν ακούει για κακοδαιµονία στη διαχείριση των
απορριµµάτων ξεκαρδίζεται στα γέλια.
Γελάνε,
γιατί από την «κακοδαιµονία» στη διαχείριση των σκουπιδιών κυριολεκτικά
έχουν θησαυρίσει. Υπάρχουν επιχειρήσεις που έχουν κάνει τζίρους
εκατοντάδων εκατοµµυρίων ευρώ από τα σκουπίδια, εκµεταλλευόµενοι ακριβώς
την «κακοδαιµονία» στη διαχείριση των απορριµµάτων. Έχουν δαπανηθεί
αµύθητα ποσά για κατασκευές ΧΥΤΑ, εργοστασίων µηχανικής ανακύκλωσης,
µονάδων επεξεργασίας βιοαερίου, για αποκαταστάσεις χωµατερών, για
προµήθειες οχηµάτων, λειοτεµαχιστών, δεµατοποιητών, εξοπλισµού ΣΜΑ και ο
κατάλογος δεν έχει τελειωµό. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούµε πως για
µερικούς τα σκουπίδια είναι µια αστείρευτη φλέβα χρυσού.
Κακοδαιµονία
υπήρξε για το περιβάλλον, για τους πολίτες που πληρώνουν ακριβά
δηµοτικά τέλη και για τους φορολογούµενους που έχουν πληρώσει πολλά δις
για να συντηρηθεί ένα άθλιο σύστηµα διαχείρισης. Η κοινωνία από αυτή την
αθλιότητα έχει βγει διπλά και τριπλά χαµένη.
Ακόµα και
οι κάτοικοι των περιοχών που έχουν πάρει αντισταθµιστικά πολλές
εκατοντάδες εκατοµµύρια ευρώ για τις χωµατερές, ζουν σε άθλιες συνθήκες
και τους θερίζει ο καρκίνος, µε αντάλλαγµα µερικές δεκάδες θέσεις
εργασίας στους δήµους.
Εάν οι
δήµοι είχαν µια άλλου τύπου διαχείριση για τα σκουπίδια (π.χ όπως αυτή
που περιγράφει ο ΣΥΡΙΖΑ στο πρόγραµµά του) και µόλυνση δεν θα υπήρχε και
εκατοντάδες θέσεις εργασίας θα είχαν δηµιουργηθεί και οι πόλεις δεν θα
ήταν σ’ αυτήν την άθλια κατάσταση.
Τι
ακριβώς προωθείται σήµερα από την κυβέρνηση στον τοµέα της διαχείρισης
απορριµµάτων πανελλαδικά; Ποιες είναι οι τεράστιες αλλαγές που θα φέρουν
τα σηµερινά σχέδια αν υλοποιηθούν;
Σήµερα η
κυβέρνηση υλοποιεί ένα σχέδιο πλήρους εκχώρησης της διαχείρισης των
απορριµµάτων στο µεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο. Είναι σε πλήρη εξέλιξη οι
διαγωνισµοί για την κατασκευή, λειτουργία και εκµετάλλευση των
εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριµµάτων, µε τη µέθοδο της Σύµπραξης
Δηµόσιου και Ιδιωτικού Τοµέα (ΣΔΙΤ), σε µια σειρά περιοχές της Ελλάδας
(Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος, Σέρρες, Αχαΐα, Ηλεία, Αιτωλοακαρνανία).
Ξεκίνησε και η δηµοπράτηση των τεσσάρων µεγάλων µονάδων επεξεργασίας
στην Αττική (δύο σε Φυλή – Α. Λιόσια και από µία στην Κερατέα και το
Γραµµατικό).
Και µόνο
από τη διαδικασία του λεγόµενου «ανταγωνιστικού διαλόγου» φαίνεται πως
στο σχεδιασµό της διαχείρισης των αστικών απορριµµάτων, καθοριστικό ρόλο
πλέον παίζουν µόνο οι εργολάβοι και η τοπική αυτοδιοίκηση δεν θα έχει
κανένα ουσιαστικό λόγο.
Είναι
εντελώς κάθαρο τι πρόκειται να συµβεί, αν υλοποιηθεί τελικά το σχέδιο
εκχώρησης της διαχείρισης των απορριµµάτων στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Θα
έχουµε ένα µοντέλο διαχείρισης κοµµένο και ραµµένο στα µέτρα των ιδιωτών
επενδυτών. Ένα µοντέλο πανάκριβο και µη φιλικό στο περιβάλλον.
Το σχέδιο
τους είναι: να κατασκευαστούν τεράστιες ιδιωτικές µονάδες επεξεργασίας
σύµµεικτων απορριµµάτων µε σκοπό την ενεργειακή αξιοποίηση (βλέπε
καύση). Οι ιδιώτες µε αυτόν τον τρόπο θα µπορούν να ελέγξουν το σύνολο
της διαχείρισης, από την αποκοµιδή ως και την τελική διάθεση,
προσδοκώντας τεράστια κέρδη.
Οι
µονάδες αυτές θα έχουν πολύ υψηλό κόστος λειτουργίας. Για να συντηρηθούν
και να είναι κερδοφόρες, θα απαιτείται να επεξεργάζονται τεράστιους
όγκους σύµµεικτων απορριµµάτων µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την
οικονοµία και το περιβάλλον. Θα υπάρχει λοιπόν ανάγκη για παραµονή
τεράστιων ποσοτήτων απορριµµάτων σε σύµµεικτη µορφή προκειµένου να
«ταΐζονται» αυτές οι µονάδες. Αυτό, όπως είναι λογικό, θα υπονοµεύει
στην πράξη κάθε προσπάθεια για εναλλακτικές µορφές διαχείρισης όπως η
ανακύκλωση, η κοµποστοποίηση και η ανάκτηση, που έχουν στόχο τη µείωση
του όγκου.
Τέτοιου
είδους εναλλακτικές δράσεις, που θα µπορούσαν να δηµιουργήσουν και
χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, θα γίνουν τελικά θυσία στο βωµό του
κέρδους των επενδυτών των µονάδων επεξεργασίας σύµµεικτων απορριµµάτων.
Τι
µπορούν να κάνουν σήµερα οι δυνάµεις της αριστεράς και οι κοινωνικές
και οικολογικές οργανώσεις για να αντικρούσουν τα κυβερνητικά σχέδια και
να ανοίξουν δρόµους;
Ο ΣΥΡΙΖΑ
έχει αναδείξει το ζήτηµα µε πολλούς τρόπους. Με ερωτήσεις στη Βουλή και
την Ευρωβουλή. Με συνεντεύξεις τύπου, µε κοινές δηλώσεις όλων των
βουλευτών της Αττικής, µε ηµερίδες, µε συµµετοχή στελεχών του στα
κινήµατα και τις διαδηλώσεις, µε παρεµβάσεις στα περιφερειακά συµβούλια.
Η µεγαλύτερη συµβολή όµως του ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη γνώµη µου, είναι η
κατάθεση του προγράµµατος για τη διαχείριση. Όµως αυτά δεν φτάνουν.
Περιέγραψα στην αρχή της συνέντευξης το «κύκλωµα των κερδισµένων» από την «κακοδαιµονία» της διαχείρισης των απορριµµάτων.
Αυτό το
κύκλωµα προκειµένου να πετύχει τους στόχους του, έχει συγκροτήσει ένα
στρατό από νυν και πρώην υπουργούς, από βουλευτές, στελέχη της
αυτοδιοίκησης, µελετητές, νοµικούς, δηµοσιογράφους, «συνδικαλιστές»
κ.λπ. Έχουν συγκροτήσει ολόκληρο στρατό που διαθέτει άφθονο χρήµα και
καλή οργάνωση.
Πρέπει
λοιπόν και εµείς να φτιάξουµε το «κύκλωµα των χαµένων» από την
«κακοδαιµονία» της διαχείρισης. Για να τους αντιµετωπίσουµε πρέπει να
φτιάξουµε το δικό µας αντίπαλο στρατόπεδο. Οι εργαζόµενοι στους ΟΤΑ, µε
την ΠΟΕ-ΟΤΑ στην πρώτη γραµµή. Οι κάτοικοι της Φυλής, της δυτικής Αθήνας
και του Θριασίου. Οι κάτοικοι του Γραµµατικού και της Κερατέας. Τα
κόµµατα της αριστεράς και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Οι δήµαρχοι και τα
αυτοδιοικητικά σχήµατα που συµφωνούν στη συγκρότηση ενός ενιαίου
µετώπου για µια άλλη πολιτική για τη διαχείριση των απορριµµάτων.
Σήµερα
υπάρχουν πολλές προτάσεις και προγράµµατα για µια εναλλακτική διαχείριση
των απορριµµάτων. Προτάσεις που όχι µόνο δεν εµποδίζουν την κοινή
δράση, αλλά θα µπορούσαµε να πούµε πως τη διευκολύνουν.
Όλες
αυτές οι δυνάµεις µε τις εναλλακτικές προτάσεις, µε το δικό τους τρόπο
και για τους δικούς της λόγους η κάθε µία, µπορούν να συγκροτήσουν ένα
κοινό µέτωπο. Και σε αυτό το κοινό µέτωπο µπορούν και πρέπει να
ενταχθούν κατ’ αρχήν, όλοι όσοι θίγονται. Να ενταχθούν όσοι θέλουν να
αποτραπεί αυτό που πάει να γίνει.
Δεν είναι
ανάγκη να συµφωνούν όλοι σε όλα για να αντισταθούν οργανωµένα και
ενωτικά. Για τη συγκρότηση αυτού του µετώπου δεν απαιτείται πολιτική,
ιδεολογική και γεωγραφική ενότητα. Οι επιµέρους διαφορές στα προγράµµατα
ή στις προτάσεις δεν πρέπει να αποτελούν εµπόδιο για συνεργασίες.
Για να
ελπίζουµε ότι µπορεί να αποτραπεί αυτή κατάσταση, πρέπει να ξεπεραστούν
αντιλήψεις που ευνοούν τη διάσπαση και τον αποµονωτισµό και να προταχθεί
η αναγκαιότητα για τη δηµιουργία ενός πλατιού ενωτικού κινήµατος για
την εναλλακτική διαχείριση των απορριµµάτων.
